ناوه‌ڕۆك
ناساندن
ئەحمەدی (بە عەرەبی: الأحمدية) فەرھەنگێکی عەرەبی-کوردیی نووسراوەی شێخ مارفی نۆدێیە کە بە ھۆنراوە بۆ ئەحمەدی کوڕی نووسیوە. کتێبەکە بەمشێوەیە دەست پێ دەکات:
(رأس) سەرە، (عین) چاوە
(بدن) قاڵب، (إسم) ناوە
(أنف) لووتە، (حاجب) برۆ
(فخذ) ڕانە، (رکبە) ئەژنۆ
ئەم کتێبە تا ئێستەش یەکێکە لە سەرچاوەکانی عەرەبی لە خوێندنی ئایینیدا بەتایبەت لەلایەن فەقێیەکانەوە.
مێژوو
چاپی یەکەمی کتێبی فەرهەنگی ئەحمەدی لە ساڵی ١٩٣٦ لە بەغداد دەرچوو، لەو کاتەوە بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن خوێندکارانی قوتابخانە ئاینییە کوردییەکانی ڕۆژهەڵات و باشوورەوە بۆ فێرکردنی وشەسازیی عەرەبی کەڵکی لێ وەرگیراوە. تا ساڵی ١٩٣٦ فەرهەنگی ئەحمەدی تەنیا بە شێوەی دەستنووس بەردەست بوو. بەڵام لەو ساڵەدا لە بەغدا بڵاوکرایەوە، لەو کاتەوە بە شێوەیەکی بەرفراوان لەلایەن خوێندکارانەوە بۆ فێربوونی وشەسازیی عەرەبی لە قوتابخانە ئایینیە کوردییەکاندا بەکارهێنراوە. دواتر عەبدولڕەحیمی مەحموودی کتێبەکەی ڕاستکردووەتەوە و وێنەداری کردووە. فەرهەنگی ئەحمەدی چەندین جار چاپ کراوەتەوە، لەگەڵ ئەوەشدا بەشێک لە چاپەکان ناتەواون و هەموو ٣٦٨ بەیتەکەی تێدا نییە، هەروەها هەندێک هەڵە لە واتای وشەکاندا هەیە. محەمەد محەمەدزادە لە ساڵی ٢٠١٩ ڕاستکردنەوەیەکی نوێی فەرهەنگی ئەحمەدی کە ٣٦٧ بەیت لەخۆدەگرێت، لە ڕێگەی بڵاوکراوەکانی کوردستان لە شاری سنە بڵاو کردەوە. ئه‌م ڕاستكردنه‌وه‌یه له‌گه‌ڵ خۆشنووسی كوردیدا گونجێنراوه و پاشكۆیه‌كی هه‌یه كه تیایدا وشه‌كانی فه‌رهه‌نگی ئه‌حمه‌دی به ناشیعری و به‌پێی فەرهەنگی مۆدێرن ڕیزكراوه.
